Патриотическое воспитание

Как рассказать детям о войне

 
 

События прошлого века уходят все дальше в историю, и услышать о Великой Отечественной войне из первых уст сейчас почти невозможно. Подвиги прошлого живут благодаря воспоминаниям. Если не передавать историю своим детям, Великая Отечественная война останется на страницах учебников как исторический факт, и не более.

      Праздник Победы – хороший повод рассказать детям о войне. Для современных родителей годы с 1941 по 1945 – это время, которое у многих забрало бабушек, дедушек, прабабушек или прадедушек. В один день закончилось детство у тех, кому мы обязаны своим детством. Наши родители делились с нами воспоминаниями, а мы должны передать эстафету памяти последующему поколению.

     Нельзя забывать про взращивание патриотизма. Детям интересно будет узнать о стране, о войне, о подвигах, благодаря которым мы сейчас живем. Родителям необходимо посвящать детей в эту тему, воспитывать в них любовь к Родине, прививать знание истории и военных событий с малых лет.

      О войне должны знать дети любого пола. Война — это целый период из жизни мужчин и женщин, мальчиков и девочек. Это героизм и самоотверженность дедов, отцов, сыновей и братьев, но вместе с тем – крепость духа, забота и стойкость бабушек, матерей, дочерей, сестер. Такие разговоры дают возможность рассказать об истинных образах героев.

     Откладывать разговоры на тему войны не обязательно до возраста, когда ребенок сам может спросить. Дети видят и понимают больше, чем нам кажется. Тем более не отказывайте ребенку в разговоре о войне, если он спрашивает об этом сам.

   Говорить о войне с дошкольником нужно простым, понятным языком. Не надо перегружать рассказ датами, подробностями, которые ребенок просто не сможет разложить в голове по полочкам. Детям проще воспринимать информацию наглядно, когда можно посмотреть и потрогать. Поэтому говорите с ребенком, когда показываете семейный фотоальбом, читаете книги на военную тематику или рассматриваете журнал о военной технике, а также смотрите мультфильмы на данную тематику.

Предлагаем просмотреть следующие мультфильмы:

Солдатская лампа (1984)

Воспоминание (1986)

Сильные духом крепче стены (2010)

свернуть
свернуть

Святы і абрады беларусаў

Святы і абрады беларусаў

 

Абрады -- сукупнасць традыцыйных умоўных дзеянняў, што сімвалічна выражаюць і замацоўваюць адносіны людзей да прыроды і паміж сабой, іх паводзены ў важных жыццёвых сітуацыях, якія сістэматычна паўтараюцца. Абрады — састаўная частка традыцыйна- бытавой культуры народа. Утрымліваюць у сабе элементы песеннага, харэаграфічнага, драматычнага, дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Зарадзіліся ў першабытным грамадстве, калі людзі імкнуліся заклінаннямі ўздзейнічаць на незразумелыя з’явы прыроды.
Абрады былі звязаны з гаспадарчай дзейнасцю, бытавымі ўмовамі, грамадскімі адносінамі і падзяляліся на каляндарна-вытворчыя (земляробчыя, паляўнічыя, жывёла гадоўчыя, рыбалоўныя), сямейна-бытавыя (вясельныя, радзіныя, пахавальныя), грамадскія і царкоўныя.

Большасць беларускіх абрадаў старажытнага паходжання ўзніклі на агульнай усходне-славянскай глебе. Старажытная абраднасць ляжыць у аснове калядавання, масленіцы, шчадравання, абрадаў купальскай ночы і інш. Многія абрады звязаны з культам продкаў (дзяды, радаўніца), расліннасці.

Асаблівасць беларускіх абрадаў — перапляценне ў іх аграрна-бытавых, язычніцкіх і хрысціянскіх элементаў. Царква імкнулася забараніць народныя абрады або прыстасаваць іх да патрэб рэлігійнага культу, асобным абрадам вяселля, радзін, пахавання і інш.. Надаць рэлігійны змест. Абрады ў аснове сваёй захавалі народную спецыфіку і нацыянальны каларыт, суправаджаемыя песнямі, танцамі, замовамі, карагодамі, пераапрананнямі (каза, жораў, дзед і інш.). У іх прысутнічаюць элементы тэатральнага дзеяння. 3 імі звязана сялянска-абрадавая паэзія.

3 цягам часу абрады страцілі першапачатковае значэнне, роля рэлігійных элементаў у іх паступова змяншалася, яны пераходзілі ў разрад гульняў, святочных забаў і захоўваліся пераважна ў вёсцы.

Абрады зямельныя. Цыкал замацованных звычаямі ўмоўных сімвалічных дзеянняў, звязаных з працоўным годам земляроба. Узніклі ў першабытнам грамадстве ў перыяд развіцця земляробства. У сувязі з пастаяннай паўторнасцю сельскагаспадарчых работ і прыстасованасцю іх да пэўных дат або перыядаў земляробчыя абрады прынята называць каляндарнымі. Падзяляюцца на зімовыя — звязаны са святкаваннем каляд, масленіцы, грамніц; вясновыя — гуканне вясны, першы выхад у поле; летнія — звязаны са святкаваннем купалля, зажынак, дажынак; восеньскія — са святкаваннем спаса, багача, пакроваў. Яны напоўнены песнямі, танцамі, шуткамі. Народныя традыцыі надавалі ім сваеасаблівы каларыт і нацыянальную спецывіку.

Многія элементы ў земляробчых абрадах страцілі ранейшае значэнне, бо менш звязаны з вытворчымі працэсамі, элементы міфалогіі ператварыліся ў сімвалы, характэрныя для гульняў. Новы змест і новае афармленне набылі традыцыйныя народныя абрады пачатку і заканчэння веснавых палявых работ. На змену традыцыйнай масленіцы прыйшлі Свята зімы, Праводзіны зімы.

Святы - сукупнасць звычаяў і абрадаў. Узніклі ў першабытнам грамадстве. Былі звязаны з каляндарным (гуканне выясны, грамніцы) ці зямельнымі цыкламі. Падзяляюцца на рэлігійныя, сінкрэтычныя і безрэлігійныя. Рэлігійныя святы — царкоўныя, у прыватрасці хрысціянскія (раство Хрыстова). Сінкрэтычнымі святамі (мелі рэлігійныя і безрэлігійныя элементы) былі традыцыйныя каляндарная народныя святы (каляды, масленіца, купалле і інш.). Да безрэлігійнай часткі народных свят належылі шматлікія гульні, асабліва на каляды, масленіцу, купалле. У час народных свят спявалі народна-каляндарныя і сямейныя песні, выконвалі творы народнай харэаграфіі. У народна-каляндарных святах, асабліва ў калядах, ёсць элемент Народнага тэатра, а рэлігійныя элементы звязаны са старажытна абрадавымі дзеяннямі. Значная частка рэлігійных элементаў з’явілася пад уплывам царквы, якая да народных свят прымыкоўвала хрысціянскія (да каляд раство Хрыстова, да валачобнага свята — Вялікдзень, да купалля — свята Іаана Прадцеча). У другой палове 19 ст.- пачатку 20 ст. роля рэлігійных элементаў у народных святах паступова змяншалася. Некаторыя з іх, асабліва старыя абрадавыя дзеянні, сталі безрэлігійнымі тэатралізаванымі дзеяннямі, святочнай забавай.

Стрэчанне ці грамніцы — гуканне вясны. Гэтае свята ўвабрала ў сябе вобраз зімы і лета ў песенных гуртах, якія спрачаюцца паміж сабой песнямі.

Масленка. Святкуецца на восьмы дзень перад Вялікаднем. Гэта свята пачыналіся запускі, якія заканчвалі калядны мясаед.

Гуканне вясны. Гэтае свята характэрна для Усходней Беларусі. Як і масленкавыя абрады песні і карагоды адбываліся на горках, бо так было бліжэй да неба. Кульмінацыя гэтага свята дасягалася 7 красавіка, калі адбываліся непасрэдна рытуальныя дзеянні і працягваліся да таго моманту, як узаруць поле.

Саракі. Свята прыпадае на 22 сакавіка. Яно адзначае дзень веснавого раўнадзенства. 3 гэтым святам канчаткова прыходзіць вясна.

Камаедзіца. Гэтае свята прыйшло з глыбокай старажытнасці. Адзначаецца перад Звесткаваннем. На гэта свята пакланяліся мядзведзю.

Вялікдзень. Гэтае свята лічыцца найвялікшым каляндарным святам. Яно складае выключную адметнасць, самабытнасць беларускага абрадава-святочнага каляндара.На гэта свята сутракалі Новы Год па сонечнаму календару. Святкавалася ў дзень вяснавога раўнадзенства. Потым стала перасоўным ад 4 красавіка да 8 мая. Апошняя нядзеля перад святам была Вербная нядзеля. У царкву заносілі галінкі вярбы, якія асвяшчалі святой вадой. Потым прынасілі дамоў і з’ядалі па аднаму пухірку, каб абараніцца ад маланкі, а рэшткі вярбы захоўвалі да наступнай Вербніцы.

Наўскі Вялікдзень. Адзначаўся ў чысты чацвер, як частка агульнакаляндарнай традыцыі ўшанавання дзядоў. Гэтае свята больш вядома пад назвай Радаўніца свята ўшанавання памерлых.

Юр’е. Свята адзначалася 5 траўня. На ім ушаноўвалі сімвал парадку, вясны, росквіту прыроды. На лузе дзяўчаты выбіралі самую прыгожую, апраналі яе русалкай і надзявалі ёй вянок, вадзілі вакол яе карагоды і спявалі. На гэтае свята існуе шмат прыказак, прыкмет. Вось адна з іх:» Як дождж на Юр’е, то будзе хлеб у дурня.»

Зялёныя святкі. Свята найвышейшага росквіту прыроды. Вядома пад назвай Сёмухі, Тройцы. Святкуецца гэтае свята на семым і восьмым тыдні пасля Вялікадня. Гэтае свята з’яўляецца гімнам маці-прыродзе.

Купалле. Святкуецца з 6 на 7 ліпеня. Гэтае свята насычана прыгожымі язычніцкімі звычаямі і святкуецца ў гонар летняга сонца звароту. Сутнасць гэтага свята засталася некранутай да нашых дзён. Увасабленнем былі ачышчальныя вогнішчы, ачалавечаны вобраз жанчыны Купалы і нават яго дочкі.

Жніво. Гэтае свята з’яўляецца самым працяглым комплексам рытуалаў. Пачынала святкавацца ад 12 ліпеня да 27 верасня. Жніўныя абрады складалі аснову самай цяжкай працоўнай дзеі.

Пакровы. Адзначалісы ад 14 кастрычніка да 27 кастрычніка. На гэтае свята размярковываліся дні паміж дзяўчатамі, а 27 кастрычніка па надвор’ю меркавалі аб характары будучай жонкі, і называлі гэты час Дзівочым летам. На гэтае свята ў прыродзе адбываўся пераломны момант ад лета да зімы. «Прыйшла Пакрова і пытае, ці да зімы гатова.» Пачынаючы з гэтага свята, моладзь пачынала збірацца на вячоркі, а хатнія справы спраўляліся з песнямі.

Дзяды. Кожны дзень тыдня меў сваё значэнне. Так субота мела быць днём ушанавання дзядоў, усіх памерлых. У гэты дзень кожны павінен быў успомніць лепшыя рысы прашчураў, аддаць ім належную павагу.

Зімовыя святкі. Пачыналіся посля постнай куцці (6 студзеня) і завяршаліся да Вадахрышча (19 студзеня). На гэтае свята адбываліся сапраўдныя тэатралізаваныя беларускія народныя карнавалы.Пачыналіся зімовыя святкі з Каляд (7 студзеня), якія былі ў гонар зімоваго сонцазвароту і каляднага месаеду пасля Піліпаўскага посту. На гэты язычніцкі абрад наслаівалася хрысціянскае свята нараджэнне Хрыстова- свята Раства. Неад’емным рытуалам з’яўляецца ўшанаванне продкаў-дзядоў. Гэтаму прысвячалі тры ўрачыста-шанавальныя куцці: перадкалядная посная, багатая- шчодрая і вадзяная. Гэтая дзея цягнулася ад 25 снежня да 2 студзеня.

свернуть

Государственные и народные праздники

 

Задачи: учить осознавать тор­жественность государственных праздников; формировать куль­туру уважительного отношения к национальным традициям и обрядам, сопричастность к со­временным событиям.

Содержание:

-государственные праздни­ки: День конституции, День единения народов Беларуси и россии, День Победы, День Государственного герба ре­спублики Беларусь и Государ­ственного флага республики Беларусь, День Независимости республики Беларусь (День республики);

-национальные праздники: рождество, коляды, Маслени­ца, Пасха, радуница, Благове­щение, купалье, Дожинки, День памяти.

В ходе реализации данного направления у детей дошколь­ного возраста формируются личностные качества: эмо­циональная отзывчивость, осознание своей значимости, коммуникативные навыки, толерантность. У них быстрее проявляются положительное отношение к родным, близ­ким и окружающим людям, потребность использовать на­копленные эмоционально­прочувствованные знания в творческой деятельности.

свернуть

Достопримечательности Беларуси

Достопримечательности Беларуси

 

Задачи: развивать любозна­тельность к месту или объекту, которые являются историче­ским наследием, архитектурной ценностью в своем поселке или городе, столице страны; расши­рять знания о том, как живут, трудятся и отдыхают люди в Беларуси.

Содержание:

-исторические памятни­ки: храмы, монастыри, замки, дворцы, крепости, усадебно­парковые комплексы;

-архитектурные сооружения: памятники, музеи, театры, би­блиотеки, стадионы, мосты;

-природные богатства: бо­танический сад, национальные парки, леса, заповедники, реки, озера;

-ведущие отрасли производ­ства, промышленности, сельско­го хозяйства: заводы, фабрики;

-места для отдыха и развле­чений: кинотеатр, парк, зоопарк, дельфинарий;

-              национальная кухня: про­дукты питания, ежедневные и праздничные блюда белорусов, напитки.

Направление ускоряет про­цесс взаимодействия детей с культурно-исторической сре­дой, адаптации к ней и самореа­лизации с учётом индивидуаль­ных возможностей.

свернуть

Символы Беларуси

Символы Беларуси

 

Задачи: воспитывать гор­дость и уважение к государ­ственным символам; формиро­вать представления о значении государственных герба, флага и гимна.

Содержание:

-символы государства: пред­назначение современных герба, флага и гимна; описание герба и флага; музыка и текст Государ­ственного гимна республики Беларусь;

-природные символы страны: животные, птицы, деревья, цве­ты, которые характерны для Бе­ларуси (сосна, зубр, аист, цветки льна, клевера, василька).

сущность данного направле­ния состоит в том, что личность формируется как член общества, к которому она принадлежит. Для детей дошкольного возрас­та патриотические чувства свя­заны с дифференциацией основ­ных государственных символов, наличием представлений об их ценности, характером чувств и отношений к государственной символике.

свернуть

Як вучыць дзяцей паводзіць сябе пры гучанні Дзяржаўнага гімна

 

Гучыць урачыста, як водгукі славы,

Гімн нашай вячыстай цудоўнай Дзяржавы...

Гімн свету сцвярджае, што любім мы працу,

А шлях наш лунае да радасці, шчасця.

Пад гукамі Гімна я моўчкі клянуся

Сапраўдным быць сынам маёй Беларусі!

Міхасъ Пазнякоў

 

Добры дзень, паважаныя бацькі! Сёння хочацца павясці з вамі  размову пра тое, як вучыць дзяцей паводзіць сябе пры гучанні Дзяржаўнага гімна. Але давайце спачатку пазнаёмімся з гісторыяй гімна.

Дзяржаўны гімн — гэта самы хвалюючы кожнае сэрца сімвал краіны, узвышаная песня пра народ. Мелодыя простая, добра запамінаецца.

Яшчэ ў старажытныя часы людзі, ахопленыя агульным пачуццём радасці, — падчас вялікіх святаў, перамог над ворагам ці пры пазбаўленні ад якой-небудзь павальнай хваробы, засухі, паводкі і пажараў, заканчэння сонечнага зацьмення — спявалі агульную песню ці, можа быць, малітву.

Гэтую ж песню яны спявалі, калі выпраўляліся ў паход на ворага, і песня яднала іх агульнай надзеяй і верай у сілы народа.

Прататыпам сучаснага гімна быў гімн Беларускай ССР.

Паэт Уладзімір Іванавіч Карызна (1938), лірык і песеннік, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі, атрымаў перамогу ў конкурсе: ягонаму тэксту гімна, у якім выкарыставаны фрагменты ранейшага тэксту гімна, напісанага Міхасём Мікалаевічам Клімковічам (1899—1954), журы аддало перавагу.

Словы гімна павінен ведаць кожны змалку.

У Палажэнні аб Дзяржаўным гімне Рэспублікі Беларусь гаворыцца, што гімн з’яўляецца сімвалам дзяржаўнага суверэнітэту і выконваецца ў аркестравым, харавым, аркестрава-харавым ці ў іншым вакальным ці інструментальным варыянце.

Дзяржаўны гімн выконваецца ў адпаведнасці з зацверджаным тэкстам і музыкальнай рэдакцыяй (нотамі) пры ўступленні Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь на пасаду — пасля прынясення ім прысягі, пры адкрыцці і закрыцці сесій палат Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, пры сустрэчах і праводзінах афіцыйных дэлегацый замежных краін, пры ўшанаванні нашых спартсменаў-пераможцаў, у тым ліку і за мяжой, пры правядзенні воінскіх рытуалаў, а таксама з нагоды разнастайных урачыстасцей, прысвечаных дзяржаўным святам.

I калі гучыць галоўная песня краіны, слухаць яе трэба стоячы, прычым мужчыны абавязаны зняць галаўны ўбор. У вакальна-харавым варыянце выконвання неабходна праслухаць гімн ад пачатку да канца: усе тры куплеты. У аркестровым выкананні дапускаецца праслухванне толькі часткі гімна – адзін куплет і прыпеў. Пасля праслухвання не трэба пляскаць у далоні. Можна спакойна прысесці.

Няхай лунаюць над намі нашы слаўныя сцягі! Няхай асвятляе наш шлях Дзяржаўны герб краіны! Няхай гучаць заклікальныя словы і ўрачыстая музыка нашага велічнага гімна!

 Мы, беларусы – мірныя людзі,

Сэрцам адданыя роднай зямлі,

Шчыра сябруем, сілы гартуем

Мы ў працавітай, вольнай сям’і.

 

Слаўся, зямлі нашай светлае імя,

Слаўся, народаў братэрскі саюз!

Наша любімая маці-Радзіма,

Вечна жыві і квітней, Беларусь!

 

Разам з братамі мужна вякамі

Мы баранілі родны парог,

У бітвах за волю, бітвах за долю

Свой здабывалі сцяг перамог!

 

Слаўся, зямлі нашай светлае імя,

Слаўся, народаў братэрскі саюз!

Наша любімая маці-Радзіма,

Вечна жыві і квітней, Беларусь!

 

Дружба народаў – сіла народаў –

Наш запаветны, сонечны шлях.

Горда ж узвіся ў ясныя высі,

Сцяг пераможны – радасці сцяг!

 

Слаўся, зямлі нашай светлае імя,

Слаўся, народаў братэрскі саюз!

Наша любімая маці-Радзіма,

Вечна жыві і квітней, Беларусь!

свернуть

История Беларуси

История Беларуси

 

Дорогие ребята! Вы никогда не задумывались, почему нас называют белорусами, а нашу Родину – Беларусь? Ученые утверждают, что белая значит великая, святая, свободная, независимая. Действительно, с древности белый цвет означал свободу. Поэтому наши предки носили белую льняную одежду, показывая другим народам свое дружелюбие, гостеприимство, любовь к Родине и готовность к ее защите.

Родина - это место, где мы родились, поэтому она самая близкая из всех стран.

Первый человек на территории Беларуси появился в далекие-далекие времена. Жили наши предки на берегах рек и озер. Занимались земледелием, рыболовством и охотой на диких зверей.

Постепенно территорию Беларуси заселили восточнославянские племена кривичей, дреговичей, радимичей. Племя - это группа людей, которые имеют общее происхождение, свой язык и место проживания. Письменные упоминания о них приводятся в летописи "Повесть временных лет".

Первой установленной датой в нашей истории является 862 год. Под этим годом упоминается город Полоцк и Полоцкое княжество. Немного позднее, под 980 годом, летописи указывают Туровское княжество. Полоцкое и Туровское княжества - это первые государственные образования на территории нашей Родины.

Государство представляет собой союз граждан, созданный с общей целью защиты их жизни, свободы и имущества.
С их появлением в Беларуси основываются новые города. Древнейшие из них - Витебск (947 г.), Заславль (конец X в.), Брест (1019 г.), Орша (1067 г.), Логойск (1078 г.), Пинск (1097 г.), Борисов (1102 г.).

Государство способствовало развитию культуры, письменности, религии. В это время белорусы принимают христианство. Его распространение на территории Беларуси связано с деятельностью Евфросинии Полоцкой.

В XIII веке наши предки объединились с балтами в государство - Великое княжество Литовское (ВКЛ).

Балты - это предки современных литовцев и латышей.
Постепенно в состав нового государства вошли все белорусские земли. В период своего расцвета ВКЛ являлось крупнейшим государством в Европе, а его границы простирались от Балтийского до Черного моря. 

В эпоху ВКЛ Франциск Скорина издал книгу "Псалтырь" (1517 г.) - первую на восточнославянских землях. Был составлен один из первых сборников законов в Европе - Статут ВКЛ (1529 г.).

В 1569 году Великое Княжество Литовское и Королевство Польское объединились в Речь Посполитую.

Речь Посполитая - союз двух самостоятельных государств.
Однако постоянные войны и внутренние противоречия ослабили Речь Посполитую, и она в конце XVIII века была разделена между другими странами. Белорусские земли вошли в состав Российской империи.

После Октябрьской революции 1917 года установилась советская власть. 

В 1919 году была образована Белорусская Советская Социалистическая Республика (БССР). Это государство положило начало самостоятельности белорусского народа.
В 1922 году БССР и другие советские республики объединились и образовали Союз Советских Социалистических Республик (СССР).

Самым трагичным и одновременно героическим периодом истории для белорусского народа стала Великая Отечественная война. Она длилась почти четыре года - с 1941 по 1945 год. С врагом в войну вместе с солдатами сражались старики, женщины и дети. Всему миру известны имена детей-героев Пети Котельникова, Марата Казея, Зины Портновой и многих-многих других.

Путь к миру и возрождению в Беларуси начался только в 1943 году, когда были освобождены первые белорусские деревни и города. День освобождения Минска от немецко-фашистских захватчиков стал государственным праздником - Днем Независимости Республики Беларусь (Днем Республики), который отмечается 3 июля.

Вклад белорусского народа в борьбу с фашизмом был высоко оценен другими государствами: БССР стала одной из стран-основательниц Организации Объединенных Наций.

В послевоенное время все силы белорусского народа были направлены на восстановление страны, возрождение городов и деревень. Благодаря трудолюбию и энтузиазму белорусов наша страна стала развитым промышленным центром Советского Союза. Образование и наука, культура и охрана здоровья были одними из самых передовых в мире.

В 1991 году Советский Союз распался, Республика Беларусь объявила себя независимым, самостоятельным государством. 15 марта 1994 года был принят Основной Закон нашей страны - Конституция Республики Беларусь. Конституция регулирует все сферы жизни белорусского общества.
Согласно Конституции, власть в нашей республике принадлежит народу. Высшим выборным государственным органом является Национальное собрание - парламент. В парламенте принимаются законы, по которым живет наше государство.

Руководителем страны, согласно Конституции, является Президент Республики Беларусь. Президент выступает гарантом прав и свобод граждан, справедливых отношений в обществе. В результате всенародных выборов в 1994 году первым Президентом Республики Беларусь был избран Александр Григорьевич Лукашенко.

Выполнение принятых законов обеспечивает Правительство. Его название - Совет Министров Республики Беларусь.

Сегодня наша страна является европейским государством с развитой экономикой, промышленностью и образованием.
О таких брендах Беларуси, как МАЗ, МТЗ, БЕЛАЗ, Парк высоких технологий, известно далеко за рубежом. Нашу страну и ее людей знают и уважают во всем мире.

свернуть

Рекомендации для родителей по гражданско-патриотическому воспитанию в семье

 

Воспитание маленького патриота начинается с самого близкого для него -родного дома, улицы, где он живет, детского сада.
Обращайте внимание ребенка на красоту родного города.
Во время прогулки расскажите, что находится на вашей улице, поговорите о значении каждого объекта.
Дайте представление о работе общественных учреждений: почты, магазина, библиотеки и т. д. Понаблюдайте за работой сотрудников этих учреждений, отметьте ценность их труда.
Вместе с ребенком принимайте участие в труде по благоустройству и озеленению своего двора.
Расширяйте собственный кругозор.
Учите ребенка правильно оценивать свои поступки и поступки других людей.
Читайте ему книги о родине, ее героях, о традициях, культуре своего народа.
Поощряйте ребенка за стремление поддерживать порядок, примерное поведение в общественных местах.
Если вы хотите вырастить ребёнка достойным человеком и гражданином, не говорите дурно о стране, в которой живёте.
Рассказывайте своему ребёнку об испытаниях, выпавших на долю ваших предков, из которых они вышли с честью.
Знакомьте своего ребёнка с памятными и историческими местами своей Родины.
Даже если вам не хочется в выходной день отправляться с ребёнком в музей или на выставку, помните, что чем раньше и регулярней вы будете это делать, пока ваш ребёнок ещё маленький, тем больше вероятность того, что он будет посещать культурные заведения в подростковом возрасте и юности.
Помните, что чем больше вы выражаете недовольство каждым прожитым днём, тем больше пессимизма, недовольства жизнью будет выражать ваш ребёнок.
Когда вы общаетесь со своим ребёнком, обсуждайте не только проблемы, но и отмечайте положительные моменты.
Поддерживайте у ребёнка стремление показать себя с позитивной стороны, никогда не говорите ему такие слова и выражения: «Не высовывайся!», «Сиди тихо!», «Это не твое дело!».
Смотрите с ним передачи, кинофильмы, рассказывающие о людях, прославивших нашу страну, в которой вы живёте, позитивно оценивайте их вклад в жизнь общества.
Не взращивайте в своем ребенке равнодушие, оно обернется против вас самих.
Как можно раньше откройте в своем ребенке умение проявлять позитивные эмоции, они станут вашей надеждой и опорой в старости!
В нравственно-патриотическом воспитании огромное значение имеет пример взрослых, в особенности же близких людей. На конкретных фактах из жизни старших членов семьи (дедушек и бабушек, участников Великой Отечественной войны, их фронтовых и трудовых подвигов) необходимо привить детям такие важные понятия, как «долг перед Родиной», «любовь к Отечеству», «трудовой подвиг», «бережное отношение к хлебу» и т.д. Важно подвести ребенка к пониманию, что мы победили потому, что любим свою Отчизну, Родина чтит своих героев, отдавших жизнь за счастье людей. Их имена увековечены в названиях городов, улиц, площадей, в их честь воздвигнуты памятники.
Данные задачи решаются во всех видах детской деятельности: на занятиях, в играх, в труде, в быту — так как воспитывают в ребенке не только патриотические чувства, но и формируют его взаимоотношения со взрослыми и сверстниками.
Чувство Родины... Оно начинается у ребенка с отношения к семье, к самым близким людям - к матери, отцу, бабушке, дедушке. Это корни, связывающие его с родным домом и ближайшим окружением.
Именно поэтому родная культура, как отец и мать, должна стать неотъемлемой частью души ребенка, началом, порождающим личность.
Сейчас к нам постепенно возвращается национальная память, и мы по новому начинаем относиться к старинным праздникам, традициям, фольклору, художественным промыслам, декоративно-прикладному искусству, в которых народ оставил нам самое ценное из своих культурных достижений, просеянных сквозь сито веков.
Окружающие предметы, впервые пробуждающие душу ребенка, воспитывающие в нем чувство красоты, любознательность, должны быть национальными. Это поможет детям с самого раннего возраста понять, что они — часть белорусского народа.
Необходимо широко использовать все виды фольклора (сказки, песенки, пословицы, поговорки, хороводы и т.д.). В устном народном творчестве как нигде сохранились особенные черты белорусского характера, присущие ему нравственные ценности, представления о добре, красоте, правде, храбрости, трудолюбии, верности. Знакомя детей с поговорками, загадками, пословицами,
сказками, мы тем самым приобщаем их к общечеловеческим нравственным ценностям. Адресованные детям потешки, прибаутки, заклички звучат как ласковый говорок, выражая заботу, нежность, веру в благополучное будущее. В пословицах и поговорках метко оцениваются различные жизненные позиции, высмеиваются недостатки, восхваляются положительные качества людей.
Особое место в произведениях устного народного творчества занимают уважительное отношение к труду, восхищение мастерством человеческих рук.
Благодаря этому, фольклор является богатейшим источником познавательного и нравственного развития детей.
Большое место в приобщении детей к народной культуре должны занимать народные праздники и традиции. В них фокусируются накопленные веками тончайшие наблюдения за характерными особенностями времен года, погодными изменениями, поведением птиц, насекомых, растений. Причем эти наблюдения непосредственно связаны с трудом и различными сторонами общественной жизни человека во всей их целостности и многообразии.
Очень важно ознакомить детей с народной декоративной росписью. Она, пленяя душу гармонией и ритмом, способна увлечь ребят национальным изобразительным искусством.
Воспитать патриота своей Родины - ответственная и сложная задача,решение которой в дошкольном детстве только начинается. Планомерная,систематическая работа, использование разнообразных средств воспитания,общие усилия учреждения дошкольного образования и семьи, ответственность взрослых за свои слова и поступки могут дать положительные результаты и стать основой для дальнейшей работы по патриотическому воспитанию.

 

свернуть

Консультация "Растим маленького патриота"

 

На современном этапе, когда происходят значительные изменения в жизни общества, актуализируется проблема воспитания маленького гражданина и патриота своей страны.

Патриотическое воспитание детей – это сложный педагогический процесс, в основе которого лежит развитие нравственных чувств.

Дошкольное детство – благоприятный период для приобщения ребёнка к национальной культуре. Поэтому очень важно начинать воспитывать настоящего патриота своей Родины именно в этом возрасте, когда ребенок начинает интенсивно развиваться в социальном плане. Этот период по своим психологическим особенностям наиболее благоприятен для формирования патриотизма, так как для детей дошкольного возраста характерны

  • высокая восприимчивость,
  • легкая обучаемость,
  • безграничное доверие взрослым,
  • стремление подражать им,
  • эмоциональная отзывчивость и интерес ко всему окружающему.

Целью патриотического воспитания является сформированность основ патриотизма как нравственного качества личности. Но это качество не возникает у людей само по себе. Придерживаясь принципа – от малого к великому, своевременное формирование у детей чувства патриотизма необходимо начинать с младшего дошкольного возраста с воспитания любви и привязанности к малой Родине: к самым близким людям – отцу, матери, дедушке, бабушке, к тому месту, где ребёнок родился, где находится его дом, улица, детский сад. Родина начинается с любви к той земле, на которой родился и живешь. Но просто любить родную землю недостаточно, необходимо знать историю, культуру, достопримечательности, заповедные уголки, то чем славится родной город – край знаменитых земляков. У ребенка должно появиться чувство национальной гордости за свою малую родину. Поэтому главной целью педагогов является воспитание гражданина, любящего и знающего свой город, край и все, что с ними связанно. Для достижения этой цели перед педагогами дошкольных учреждений ставится ряд задач:

- воспитание у ребенка любви и привязанности к своей семье, родному дому, земле, где он родился;

- формирование у дошкольников нравственных качеств личности через знакомство с историей и современностью родного города;

- формирование гражданской позиции и патриотических чувств к прошлому, настоящему и будущему родного края, гордости за свою малую родину;

- воспитание любви и уважения к своему народу, его обычаям, традициям;

- формирование основ экологической культуры, гуманного отношения ко всему живому через знакомство с природой родного края.

Успешность развития детей при знакомстве с родным городом станет возможной только при условии их активного взаимодействия с окружающим миром эмоционально-практическим путем, т.е. через игру, труд, обучение, разные виды деятельности, свойственные дошкольному возрасту.

 С этой целью с детьми организуются:

  • занятия,
  • игры,
  • беседы,
  • разные формы познавательной практической деятельности,
  • художественная деятельность,
  • праздники и развлечения;
  • труд;
  • образовательные услуги.

Воспитывая у детей любовь к малой родине, необходимо подвести их к пониманию, что их город – частица страны, поскольку во всех местах, больших и маленьких, есть много общего:

- повсюду люди трудятся для всех (учителя учат детей; врачи лечат больных; рабочие делают машины и т.д.);

- везде соблюдаются традиции: Родина помнит героев, защитивших ее от врагов;

- повсюду живут люди разных национальностей, совместно трудятся и помогают друг другу;

- люди берегут и охраняют природу;

- есть общие профессиональные и общественные праздники и т.д.

    Начиная работу по воспитанию любви к родному краю, педагог обязан сам его хорошо знать. Он должен продумать, что целесообразнее показать и рассказать детям.

Содержание нравственно-патриотического воспитания детей дошкольного возраста отражено в учебной программе дошкольного образования и в программе для специальных дошкольных учреждений Ю. Н. Кисляковой, Л.Н. Мороз «Воспитание и обучение детей с тяжелыми нарушениями речи». Образовательные программы акцентируют данное направление в образовательных компонентах образовательных областей «Ребёнок и общество», «Ребёнок и природа», «Искусство». Эффективному усвоению детьми знаний по данным областям содействует тематическое планирование, так как темы логически связаны между собой и составляют целостное представление о Родине. Культура малой Родины должна войти в сердце ребенка и стать неотъемлемой частью его души.

Еще одним немаловажным условием для формирования любви к малой Родине является создание в группах соответствующей развивающей предметно-пространственной среды. Необходимо организовать центр краеведения, где должен быть представлен материал для ознакомления детей с природой родного края, города, экологией, его достопримечательностями, хозяйством, особенностями населения, историей и культурой. Также вносить элементы этнографии в различные игровые центры.

Важным условием эффективного осуществления работы по ознакомлению с родным краем является и тесная взаимосвязь с семьями воспитанников. Родители могут стать непременными участниками не только в рамках семьи, они могут оказать действенную помощь в сборе материалов по родному краю, проведению экскурсий в музеи, к памятникам истории и культуры, на предприятия города, организации выставок и т.д.

Целенаправленная работа по формированию любви к родному городу, краю, их культуре и быту способствуют развитию личности в духе патриотизма. Поэтому наша задача – научить детей любить свой город, свой родной край, а, следовательно, больше узнавать о нём, уметь ценить его историю.

свернуть

Беларускі дзіцячы фальклор

Цяжка знайсці больш каштоўны матэрыял для далучэння дашкольнікаў да беларускай нацыянальнай культуры, чым дзіцячы фальклор і народныя гульні. Творы вуснай народнай творчасці змалку ўваходзяць у дзіцячае жыццё; на прыкладзе знаёмых вобразаў (кот, гусі, каза), праз нескладаныя сюжэты выхоўвае веру ў дабро, справядлівасць, раскрывае маральна-этычныя погляды белрусаў, дае магчымасць прывіць любоў і павагу да роднага слова. Ужо сёння важна звярнуць увагу на выхаванне пачуцця патрыятызму, пазбаўленне комплексаў нацыянальнай прыніжанасці і нігілізму. Гэта задача набывае актуалнасць у наш час у сувязі з агрэсіўным наплывам масавай культуры і стратай прадстаўнікамі розных народаў духоўнай сувязі са свёй нацыянальнай культурай

 Спецыфічныя ўмовы двухмоўя патрабуюць асаблівай увагі да авалодання дзецьмі роднай беларускай мовай. Сітуацыя, калі дзеці адначасова чуюць і рускую, беларускую мовы, садзейнічае аднолькаваму ўзроўню іх успрымання, разумення. Улічваючы гэтыя асаблівасці, неабходна, каб дзеці часцей чулі, разумелі, ведалі родную беларускую мову, каб авалоданне правільным беларускім маўленнем ажыццяўлялася ў працэсе арганізаванага навучання.

     Вызначым мастацкія асаблівасці кожнага віда фальклорных твораў.

КАЛЫХАНКІ - асноўная задача - супакоіць дзіця мелодыкай, рытмам вершаваных строк, ціхім голасам, ласкавымі словамі. Часцей за ўсё - гэта калыханкі пра ката. Раней, перш чым пакласці дзіця ў ложак ці калыску, туды пускалі ката, каб ён забраў усе чары, а пакінуў толькі цяпло, дабро, прыязнасць.

ЗАБАЎЛЯНКІ, ПАЦЕШКІ - суправаджаюць пальчыкавыя гульні, гушканне, пацягванне, першыя крокі дзіця, супакойванне, кармленне.

ПЕСНІ - адносяцца песні дарослых для дзяцей і тыя песні, што выконваюць самі дзеці. Праз песні атрымоўваюць пэўныя уяўленні аб навакольным свеце,  выхоўваецца павага да працы, асуджаецца лянота, абыякавасць. Займальнасць сюжэта, яго дынамічнасць, кампазіцыйная стройнасць спрыяюць вобразнаму мышленню, адначасова дапамагаюць засвоіць пэўныя гукі.

ЗАКЛІЧКІ - гэта зварот, заклік да сіл прыроды, з'явам, адухаўленне прыроды.

ДРАЖНІЛКІ - лаканічныя, невялікага памеру, высмейваюцца нейкія адмоўныя рысы чалавека ці жывёлы, дакладна перадаюць поэўную рысу характару.

ЛІЧЫЛКІ - прысвечаны для ўстановы чароднасці ў гульнях, выбар вядучага.

ГУЛЬНІ - прасочваецца цесная сувязь з земляробствам, з бытам, навакольнай прыродай: многія гульны заснаваны на перайманні рухаў, дзянняў пры пэўных гаспадарчых працах. У некаторыя гульні арганічна ўваходзяць і іншыя творы дзіцячага фальклору - лічылкі, забаўлянкі, калыханкі.

КАЗКІ - універсальны сродак народнай педагогікі; утрымліваюць жыццёвы маральны вопыт, народную мудрасць, рыхтуюць дзяцей да самастойнага жыцця, вучаць адрозніваць добрае ад дрэннага. Казкі вабяць дзяцей цікавымі персанажамі, прыгодніцкімі дзеямі, чараўніцтвамі, сакавітасцю роднага слова. Казкі лепш расказваць, чым чытаць, расказваць пранікненна і цікава, гледзячы дзецям ў вочы.                   

ЗАГАДКІ - у сціслай і дакладнай форме подводзілі да назіранняў за цэлымі групамі жыццёвых з'яў, жывёл, птушак, вызначаючы іх характэрныя асаблівасці; загадкі служаць разумоваму выхаванню.  

ПРЫКАЗКІ - трапнае, лаканічнае, устойлівае народнае выслоўе павучальнага зместу, якое мае прамы і пераносны сэнс. У ёй выказваецца закончаная думка, якая дзякуючы шырокім абагульненням дае ацэнку з'яў, падзей, узаемаадносін паміж людзьмі.

ПРЫМАЎКІ - характарызуюцца незакончанасцю думкі, не мае абагульняючага значэння і выкарыстоўваюцца часцей у канкрэтнай моўнай сітуацыі, можа быць зразумелай толькі ў кантэксце. Прыказкі і прымаўкі надаюць мове выразнасць, яскравасць, вобразнасць, садзейнічаюць выхаванню высокіх маральных пачуццяў, перадаюць жыццёвы вопыт і маральна-практычную філасофію.

свернуть

Пачынаем размаўляць па-беларуску

Ветлівасць

Ветлівымі словамі дарослыя і дзеці карыстаюцца амаль штодня. Давайце праверым свае веды і пакажам прыклад ветлівых паводзін дзецям:

Дзякуем

Сардэчна дзякую! Я ўдзячны (удзячна) Вам! Дзякуй за дапамогу! Дзякуй за ўсё!

Просім прабачэння

Прабачце, калі ласка! Я прашу прабачэння! Вельмі шкадую, што нарабіў Вам клопату. Не сярдуйце, так атрымалася. Даруйце, мне вельмі непрыемна.

Радуемся

Вельмі добра! Цудоўна! Выдатна! Вось здорава! Якое шчасце! Вось гэта навіна! Мне вельмі прыемна! Я задаволены (задаволена)! Вы мяне ўзрадавалі! Мне гэта даспадобы! Гэта самая шчаслівая хвіліна ў маім жыцці! Я вельмі рады (рада)!

Жадаем

Жадаю шчасця! Каб Вы здаровы былі і радаваліся! Хай Вас Бог беражэ! Хай Вам шчасціць! Хай будуць здаровы Вашы родныя! Расці дужы (дужая) ды вялікі (вялікая)! Хай здзейсняцца ўсе спадзяванні! Бывайце здаровы, жывіце багата! Добрай дарогі! Хай усё будзе добра! Хай Вам лёс не здрадзіць!

Імёны

Для бацькоў імя сына ці дачкі — самае пяшчотнае і мілагучнае. Кожнае дзіця любіць, каб да яго звярталіся неяк асабліва. Камусьці падабаюцца памяншальныя ласкавыя формы імя, камусьці — толькі поўныя. Дзецям будзе цікава на некалькі хвілін акунуцца ў мінулае нашай краіны і даведацца, якія імёны існавалі раней на Беларусі.

свернуть

Цiкава ведаць: Беларускі нацыянальны касцюм

Белару́скі нацыяна́льны касцю́м — комплексы адзення, абутку і аксесуараў, якія склаліся на працягу стагоддзяў для выкарыстання беларусамі ў штодзённым і святочным ужытку. Нацыянальны касцюм мае надзвычай высокую культурную каштоўнасць і з'яўляецца адным з этнічных атрыбутаў беларускага народа.

Нeaд’eмнaй, caмaбытнaй чacткaй нaцыянaльнaй кyльтypы Бeлapyci з’яўляeццa тpaдыцыйнae нapoднae aдзeннe. Янo нe тoлькi axoўвaлa чaлaвeкa aд нeпaгaдзi. У aдзeннi знaxoдзiлi aдлюcтpaвaннe пpaктычны вoпыт i эcтэтычныя iдэaлы нapoдa, дyxoўны cвeт людзeй. Кacцюм пepшacнa вызнaчae нaцыянaльнyю пpынaлeжнacць чaлaвeкa. Пa кaмпaзiцыйныx чacткax кacцюмa мoжнa дaвeдaццa, aдкyль чaлaвeк poдaм, якoe cямeйнae cтaнoвiшчa, yзpocт i poд зaняткaў.    

Нapoдны кacцюм – caмaбытны элeмeнт кyльтypы. Стыль i вoбpaз нapoднaгa кacцюмa фapмipaвaлicя нa пpaцягy cтaгoддзяў. Аcaблiвaй гapмaнiчнacцю i дacкaнaлacцю вызнaчaeццa жaнoчы кacцюм. Жaнoчae i дзявoчae aдзeннe cклaдaлacя з кaшyлi, бeзpyкaўкi, cпaднiцы, фapтyшкa i пoяca. Жaнoчыя кaшyлi тpaдыцыйнa шылicя з iльняныx ткaнiн. Сacтaўнoй чacткaй жaнoчaгa кacцюмa былa бeзpyкaўкa, якaя aпpaнaлacя пaвepx кaшyлi. Бeзpyкaўкa мeлa шмaт нaзвaў: кaмiзэлькa, шнypoўкa, кaбaт i iншыя. Пaшытaя з фaбpычныx мaтэpыялaў бeзpyкaўкa з’яўлялacя дaвoлi дapaгoй pэччy. Спaднiцa, якaя шылacя з дaмaткaнaгa aднaтoннaгa cyкнa, нaзывaлacя aндapaк. Пaвepx cпaднiцы ў бeлapycкiм нapoдным кacцюмe з дaўнix чacoў нaдзявaўcя фapтyx. Рoзнaкaляpoвыя i бeлыя фapтyшкi – нeaд’eмнaя чacткa тpaдыцыйнaгa aдзeння. Фapтyx выкoнвaў нe тoлькi пpaктычныя, aлe i дэкapaтыўныя фyнкцыi.    

Гaлaўныя ўбopы i пpычocкi нaдaвaлi нapoднaмy кacцюмy зaвepшaнacць i cвятoчнacць. З дaўнix чacoў яны aдлюcтpoўвaлi cямeйнae cтaнoвiшчa жaнчыны цi дзяўчыны. Тpaдыцыйнa дзяўчaты нe зaкpывaлi вaлacы. Жaнчыны xaвaлi ix пaд гaлaўныя ўбopы. Нeпaкpытыя вaлacы лiчылicя ў бeлapycaў, як i вa ўcix cлaвянcкix нapoдaў, ciмвaлaм дзявoцтвa. Жaнoчae aдзeннe бeлapycaк дaпaўнялa вялiкaя кoлькacць poзныx вiдaў yпpыгoжвaнняў. Узopы, вышыўкa, кapyнкi apгaнiчнa ўвaxoдзiлi ў фaктypy aдзeння. Акpaмя гэтaгa, icнaвaлi яшчэ здымныя ўпpыгoжaннi – paзнacтaйныя пaцepкi, пяpcцёнкi, зaвyшнiцы.   

Мyжчынcкae aдзeннe мeнш paзнacтaйнae зa жaнoчae. Мyжчынcкi кacцюм cклaдaўcя з пaдпяpaзaнaй кaшyлi, нaгaвiц, iншы paз i з кaмiзэлькi. Нeaбxoдным элeмeнтaм тpaдыцыйнaгa мyжчынcкaгa кacцюмa з’яўлялicя кaшyлi цi capoчкi. Сapoчкa мeлa нiзкi кaўнep цi шылacя бeз кaўняpa, кaшyля мeлa aдклaдны кaўнep i paзpэз. Святoчныя кaшyлi звычaйнa шылi з тoнкaгa бeлaгa кyжaлю, paбoчыя – з бoльш гpyбaгa льнянoгa пaлaтнa. Дa мyжчынcкaй кaшyлi aбaвязкoвa дaдaвaўcя ткaны aбo cкypaны пoяc.    

Гaлaўныя ўбopы з’яўлялicя вaжнaй чacткaй aгyльнaгa кoмплeкcy нapoднaгa aдзeння бeлapycaў. Мyжчынcкiя гaлaўныя ўбopы былi вeльмi paзнacтaйнымi пa фopмe, y якacцi acнoўныx мaтэpыялaў для ix выpaбy выкapыcтoўвaлicя фyтpa, вoўнa, caлoмa. Нaйбoльш pacпaўcюджaным гaлaўным yбopaм былa мaгepкa – кpyглaя выcoкaя мyжчынcкaя шaпкa. Шыpoкae pacпaўcюджaннe aтpымaлi бpылi i кaпeлюшы. Нa Бeлapyci тыпoвыя былi aўчынныя шaпкi, якiя звычaйнa нaciлi зiмoй. Фyтpaвыя шaпкi з вyшaмi чacцeй нaзывaлicя aблaвyxaмi. У якacцi лeтнягa гaлaўнoгa ўбopy мeлi пaшыpэннe кaпeлюшы, плeцeныя з жытняй aбo пшaнiчнaй caлoмы.   

Вaжным элeмeнтaм жaнoчaгa i мyжчынcкaгa aдзeння з’яўляўcя пoяc, якi выкoнвaў нeкaлькi фyнкцый. Пaяcaмi пaдпяpэзвaлacя нiжняe i вepxняe aдзeннe. Дa ix пpывeшвaлicя poзныя нeвялiкiя pэчы. Выкoнвaлi яны i aбpaдaвyю фyнкцыю. Пoяc мyжчын выcтyпaў нe тoлькi дэкapaтыўнaй чacткaй кacцюмa. З’яўлeннe бeз пoяca нa людзяx лiчылacя нeпpыcтoйным. Пaяcы вызнaчaюццa paзнacтaйнacцю тэxнiк выpaбy. Іx вiлi, плялi, ткaлi i вязaлi. У нeкaтopыx мяcцiнax шыpoкiя, яpкix кoлepaў пaяcы нaciлi жaнaтыя мyжчыны. Мaлaдыя xлoпцы пaдпяpэзвaлicя тoлькi вyзкiмi пaяcaмi блeдныx кoлepaў. Скypaныя пaяcы нaciлi пepaвaжнa мyжчыны. Тpaдыцыi, звязaныя з пaяcaмi, былi вeльмi ўcтoйлiвыя. Яны aдыгpывaлi знaчнyю poлю ў aбpaдax.

Вылучаюць 3 разнавіднасці беларускага нацыянальнага касцюма (у адпаведнасці з сацыяльнай прыналежнасцю):

  • Сялянскі;
  • Мяшчанскі;
  • Шляхецкі.

Беларускі сялянскі мае глыбокія гістарычныя карані і захаваў шмат архаічных рыс. Спалучаючы ў сабе практычнасць і эстэтычнасць, ён з'яўляўся і з'яўляецца значна большай рэччу, чым проста адзеннем ці нават мастацкім творам. Сялянскі касцюм беларусаў адлюстроўваў мясцовыя традыцыі, патрэбы і сацыяльны статус прадстаўнікоў беларускага народа, светапогляд майстроў, якія яго выраблялі, а ў дэкаратыўным арнаменце часам чытаюцца цэлыя змястоўныя гісторыі. Звычайна менавіта сялянскі касцюм маюць на ўвазе, калі вядуць гаворку пра нацыянальны касцюм беларусаў увогуле.

Мяшчанскі і шляхецкі нацыянальныя касцюмы ўпісваюцца ў агульнаеўрапейскія модныя тэндэнцыі, але пры гэтым маюць у сабе вялікую колькасць нацыянальных асаблівасцей, што дазваляе лічыць іх за разнавіднасці беларускага нацыянальнага касцюма.

свернуть

Трэба ведаць: дзяржаўныя сімвалы Рэспублікі Беларусь

Трэба ведаць: дзяржаўныя сімвалы Рэспублікі Беларусь

 

Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь з'яўляецца сімвалам дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь, уяўляе сабой прамавугольнае палотнішча, якое складаецца з дзвюх гарызантальна размешчаных каляровых палос: верхняй – чырвонага колеру ў 2/3 шырыні сцяга і ніжняй – зялёнага колеру ў 1/3. Каля дрэўка вертыкальна размешчаны беларускі нацыянальны арнамент чырвонага колеру на белым полі, які складае 1/9 даўжыні сцяга. Суадносіны шырыні сцяга і яго даўжыні – 1:2. Сцяг мацуецца на дрэўку (флагштоку), якое афарбоўваецца ў залацісты (охра) колер. Дзяржаўны сцяг пастаянна падняты на будынках органаў улады і некаторых дзяржаўных устаноў, устанаўліваецца ў службовых кабінетах кіраўнікоў гэтых органаў (устаноў), у школах, на выбарчых участках, вывешваецца ў час розных урачыстых мерапрыемстваў. Пры адначасовым падняцці або ўстанаўленні Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь і сцяга іншай дзяржавы Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь павінен быць падняты або ўстаноўлены з правага боку, а сцяг іншай дзяржавы – з левага, калі стаць тварам да іх. Грамадзяне могуць вывешваць Дзяржаўны сцяг як унутры, так і звонку памяшканняў у час народных, працоўных, сямейных свят і ў іншыя памятныя дні. Пры гэтым абавязковай умовай з'яўляецца захаванне павагі да Дзяржаўнага сцяга як сімвала дзяржавы. Дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь, выраблены ў настольным варыянце, можа быць устаноўлены ў памяшканнях, якія выкарыстоўваюцца арганізацыямі і грамадзянамі Рэспублікі Беларусь. 

Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь з'яўляецца сімвалам дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь. Ён уяўляе сабой размешчаны ў сярэбраным полі залаты контур Дзяржаўнай граніцы Рэспублікі Беларусь, накладзены на залатыя прамяні ўзыходзячага над зямным шарам сонца. Уверсе поля знаходзіцца пяціканцовая чырвоная зорка. Герб абрамлены вянком з залатых каласоў, пераплеценых справа кветкамі канюшыны, злева – кветкамі лёну. Вянок тройчы перавіты з кожнага боку чырвона-зялёнай стужкай, у сярэдняй частцы якой у аснове Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь у два радкі напісаны золатам словы "Рэспубліка Беларусь". Выява Дзяржаўнага герба размяшчаецца на будынках органаў улады і шэрагу дзяржаўных устаноў, унутры службовых кабінетаў іх кіраўнікоў, а таксама на пячатках гэтых органаў, на манетах, пашпартах грамадзян Рэспублікі Беларусь. У адрозненне ад Дзяржаўнага сцяга, Дзяржаўны герб мае больш афіцыйнае значэнне, таму не прадугледжваецца магчымасць яго свабоднага выкарыстання грамадзянамі. У прыватнасці, забараняецца яго размяшчэнне на візітных картках асоб, якія не з'яўляюцца дзяржаўнымі служачымі. Пры адначасовым размяшчэнні Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь і герба адміністрацыйна-тэрытарыяльнай адзінкі або тэрытарыяльнай адзінкі Рэспублікі Беларусь Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь павінен размяшчацца з левага боку ад іншага герба, калі стаць тварам да іх. Пры адначасовым размяшчэнні няцотнай колькасці гербаў Дзяржаўны герб Рэспублікі Беларусь павінен размяшчацца ў цэнтры, а пры размяшчэнні цотнай колькасці гербаў (больш за два) – злева ад цэнтра. 

Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь

Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь уяўляе сабой музычна-паэтычны твор, што выконваецца ва ўрачыстых выпадках, пералік якіх замацоўваецца ў заканадаўстве. Дзяржаўны гімн мае сваіх аўтараў: музыку да яго напісаў беларускі кампазітар Н. Ф. Сакалоўскі, а словы – беларускія паэты М. М. Клімковіч і У. І. Карызна.

Мы, беларусы – мірныя людзі,

Сэрцам адданыя роднай зямлі,

Шчыра сябруем, сілы гартуем

Мы ў працавітай, вольнай сям’і.

Слаўся, зямлі нашай светлае імя,

Слаўся, народаў братэрскі саюз!

Наша любімая маці-Радзіма,

Вечна жыві і квітней, Беларусь!

Разам з братамі мужна вякамі

Мы баранілі родны парог,

У бітвах за волю, бітвах за долю

Свой здабывалі сцяг перамог!

Слаўся, зямлі нашай светлае імя,

Слаўся, народаў братэрскі саюз!

Наша любімая маці-Радзіма,

Вечна жыві і квітней, Беларусь!

Дружба народаў – сіла народаў –

Наш запаветны, сонечны шлях.

Горда ж узвіся ў ясныя высі,

Сцяг пераможны – радасці сцяг!

Слаўся, зямлі нашай светлае імя,

Слаўся, народаў братэрскі саюз!

Наша любімая маці-Радзіма,

Вечна жыві і квітней, Беларусь!

Дзяржаўны гімн выконваецца ў пачатку і ў шэрагу выпадкаў на  заканчэнні важных дзяржаўных і грамадскіх падзей, у тым ліку пры ўступленні Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь на пасаду – пасля прынясення ім Прысягі. Грамадзяне могуць выконваць (праслухоўваць) Дзяржаўны гімн у час народных, працоўных, сямейных свят і іншых урачыстых мерапрыемстваў пры забеспячэнні неабходнай павагі да яго. У якасці знака выяўлення павагі да Дзяржаўнага гімна пры яго афіцыйным выкананні прысутныя слухаюць яго стоячы (мужчыны – без галаўных убораў, ваеннаслужачыя, іншыя асобы, для якіх прадугледжана нашэнне форменнага адзення, – у адпаведнасці з заканадаўствам). 

свернуть

Цiкава ведаць: дзяржаўныя святы, святочныя дні, памятныя і святочныя даты

Дзяржаўныя святы, святочныя дні, памятныя і святочныя даты ўстанаўлівае Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь.

Дзяржаўныя святы ўстанаўліваюцца ў азнаменаванне падзей, якія маюць асаблівае гістарычнае або грамадска-палітычнае значэнне для Рэспублікі Беларусь і аказалі істотны ўплыў на развіццё беларускай дзяржавы і грамадства.

Святочныя дні ўстанаўліваюцца ў азнаменаванне іншых падзей, прысвечаных традыцыйным датам, ушаноўванню работнікаў пэўнай прафесіі, галіны гаспадаркі або сферы дзейнасці і г.д.

Памятныя даты звязаны з іншымі гістарычнымі падзеямі ў жыцці дзяржавы і грамадства або традыцыйна адзначаюцца асобнымі катэгорыямі грамадзян.

Святочныя даты – гэта традыцыйна адзначаемыя значнай колькасцю грамадзян падзеі, якія не надзяляюцца ў Рэспубліцы Беларусь афіцыйным статусам дзяржаўнага свята, святочнага дня або памятнай даты.

Дзяржаўныя святы

Дзень Канстытуцыі – 15 сакавіка;

Дзень яднання народаў Беларусі і Расіі – 2 красавіка;

Дзень Перамогі – 9 мая;

Дзень Дзяржаўнага герба Рэспублікі Беларусь і Дзяржаўнага сцяга Рэспублікі Беларусь – другая нядзеля мая;

Дзень Незалежнасці Рэспублікі Беларусь (Дзень Рэспублікі) – 3 ліпеня;

Дзень народнага адзінства – 17 верасня.

Агульнарэспубліканскія святочныя дні

Новы год – 1 і 2 студзеня;

Дзень абаронцаў Айчыны і Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь – 23 лютага;

Дзень жанчын – 8 сакавіка;

Свята працы – 1 мая;

Дзень Кастрычніцкай рэвалюцыі – 7 лістапада.

Рэлігійныя святочныя дні

Нараджэнне Хрыстова (праваслаўнае Раство) – 7 студзеня;

Вялікдзень – па календары праваслаўнай і каталіцкай канфесій;

Радаўніца – па календары праваслаўнай канфесіі;

Дзень памяці – 2 лістапада;

Нараджэнне Хрыстова (каталіцкае Раство) – 25 снежня.

Iншыя святочныя дні

Дзень спажыўца – 15 сакавіка;

Дзень сям’і – 15 мая;

Дзень аховы навакольнага асяроддзя – 5 чэрвеня;

Дзень моладзі і студэнцтва – апошняя нядзеля чэрвеня;

Дзень ведаў – 1 верасня;

Дзень беларускага пісьменства – першая нядзеля верасня;

Дзень міру – трэці аўторак верасня; Дзень пажылых людзей – 1 кастрычніка;

Дзень маці – 14 кастрычніка;

Дзень бацькi - 21 кастрычнiка;

Дзень інвалідаў – 3 снежня;

Дзень правоў чалавека – 10 снежня;

Дзень беларускага кіно – 17 снежня.

Памятныя даты

Дзень памяці воінаў-інтэрнацыяналістаў – 15 лютага;

Дзень чарнобыльскай трагедыі – 26 красавіка;

Дзень усенароднай памяці ахвяр Вялікай Айчыннай вайны – 22 чэрвеня.

свернуть

Правілы для бацькоў па навучанню дзяцей беларускай мове дома

Правілы для бацькоў  па навучанню дзяцей

Беларускай мове дома

    Памятайце аб тым, што навучанне дзяцей беларускай мове павінна дастаўляць ім задавальненне.

        Калі дзіцяці не падабаецца тое, што вы робіце – спыніце гэта і паспрабуйце займацца па-іншаму. Абавязкова стварайце матыў для кожнага маўленчага дзеяння дзіцяці: дзіця павінна разумець, чаму мама гаворыць на іншай мове і навошта яму самому трэба гаварыць на гэтай мове.    Зусім маленькія дзеці авалодваюць мовай на аснове імітацыі, а старэйшыя дзеці (пасля 3 гадоў) – свядома. Таму прыёмы, якія выкарыстоўваюцца для навучання дзяцей, залежаць ад іх ўзросту.

        Вельмі важна вымаўляць словы правільна. Інакш дзіця засвоіць няправільнае вымаўленне і пасля ад гэтага будзе вельмі цяжка пазбавіцца. Калі вы не ўпэўнены, што вымаўляеце слова правільна, – удакладніце вымаўленне па слоўніку, у якім указана фанетычная транскрыпцыя.

           Пажадана, каб малюнкі і цацкі, якія вам спатрэбяцца, прызначаліся выключна для навучання: складзіце іх у асобную скрынку – «чароўны куфэрак» - і даставайце адтуль толькі на час заняткаў. «Чароўны куфэрак», а таксама тое што ў куфэрку, павінна быць эстэтычнае і прыгожае, каб захапляла дзяцей.

 
свернуть

Каб мова родная гучала

Кожны чацвер заклікаем выхавацелей, дзетак і бацькоў размаўляць па-беларуску!

Скарбы мовы, скарбы пазнання, скарбы навакольнага свету расчыняюцца тым, хто шчыра любіць і глыбока вывучае родную мову, літаратуру, культуру.

Паважаныя бацькі, дапамажыце нам далучыць дзяцей да роднай, беларускай мовы! Давайце разам падумаем, як захапіць дзіця, каб яму захацелася вывучыць родную мову.

Хтось, магчыма, не вывучаў мову ў школе ці не карыстаецца ёю ў жыцці, пакуль ведае абмежаваную колькасць слоў, але ж хоча узбагаціць слоўнікавы запас і зацікавіць астатніх. Дзесь ці ж трэба пачынаць!

Напрыклад, пачніце з прывітання ці развітання па-беларуску.

 Да ўніверсальных вітанняў належаць: вітаю, прывітанне, здрастуйце, добрага здаровейка. Ці вітальныя выразы ў дачыненні да часу: добрай(-ае) раніцы,   дабранак, добры дзень (дзянёк), добры вечар (вечарок), добрай ночы (ночкі). 

Формы развітання: да пабачэння, да сустрэчы, да скорага, шчасліва заставацца, заставайцеся здаровыя, бывайце здаровыя, шчаслівай дарогі або лёгкай дарогі.

Ветлівасць

Ветлівымі словамі дарослыя і дзеці карыстаюцца амаль штодня. Давайце праверым свае веды і пакажам прыклад ветлівых паводзін дзецям:

Дзякуем

Сардэчна дзякую! Я ўдзячны (удзячна) Вам! Дзякуй за дапамогу! Дзякуй за ўсё!

Просім прабачэння

Прабачце, калі ласка! Я прашу прабачэння! Вельмі шкадую, што нарабіў Вам клопату. Не сярдуйце, так атрымалася. Даруйце, мне вельмі непрыемна.

Радуемся

Вельмі добра! Цудоўна! Выдатна! Вось здорава! Якое шчасце! Вось гэта навіна! Мне вельмі прыемна! Я задаволены (задаволена)! Вы мяне ўзрадавалі! Мне гэта даспадобы! Гэта самая шчаслівая хвіліна ў маім жыцці! Я вельмі рады (рада)!

Жадаем

Жадаю шчасця! Каб Вы здаровы былі і радаваліся! Хай Вас Бог беражэ! Хай Вам шчасціць! Хай будуць здаровы Вашы родныя! Расці дужы (дужая) ды вялікі (вялікая)! Хай здзейсняцца ўсе спадзяванні! Бывайце здаровы, жывіце багата! Добрай дарогі! Хай усё будзе добра! Хай Вам лёс не здрадзіць!

Імёны

Для бацькоў імя сына ці дачкі — самае пяшчотнае і мілагучнае. Кожнае дзіця любіць, каб да яго звярталіся неяк асабліва. Камусьці падабаюцца памяншальныя ласкавыя формы імя, камусьці — толькі поўныя. Дзецям будзе цікава на некалькі хвілін акунуцца ў мінулае нашай краіны і даведацца, якія імёны існавалі раней.

свернуть